Türk robotları altın Peşinde

Papua Yeni Gine’de denizin 1600 metre altında bulunan zengin altın madenini kazacak robotların tasarımı İTÜ’deki akademisyenlerce gerçekleştirildi

ÖNAY YILMAZ

Türk mühendis ve akademisyenler dünyada bir ilke imza attı. Papua Yeni Gine’de denizin 1600 metre altında bulunan zengin altın madenini kazacak robotların tasarımı İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Fakültesi’nde görevli akademisyenlerce gerçekleştirildi. Doç. Dr. Cemal Balcı, deniz dibinde altın madeni arama işleminin dünyada ilk kez yapıldığını belirterek, “Bu madende çalışacak robotların tasarımı İTÜ laboratuarlarında yapılmıştır” diye konuştu.Uzaktan kumandalıNautilius Minerals isimli Avustralyalı şirket tarafından Papua New Guinea açıklarında Bismark Denizi’nin 1600 metre aşağısında Solwara 1 isimli alanda gerçekleştirilecek altın madenciliğinin robotlarla ilk kez yapılacağını belirten Balcı, “Bu alanda çok yüksek tenörlü kaliteli cevherler tespit edilmiştir. Dünyanın ilk derin deniz altı madenciliği olacak bu çalışmadaki en büyük risklerden biri, 160 Bar hiberbarik basınç altında uzaktan kumandalı deniz altı maden makinalarının (Kesici-Yükleyici) geliştirilmesidir. Bu derinlikte insanların çalışması mümkün değildir. Artık çoğalan nüfus ve sanayileşme ile birlikte metal fiyatlarının hızla artması, yeni endüstriyel kaynakların aranmasını şart koşmaktadır. Karada yapılan açık ve yeraltı madenciliği önümüzdeki süreçte ihtiyaçlara cevap veremeyecektir” dedi.

‘Biz 1 numarayız’İTÜ Maden Fakültesi Maden Mühendisliği Bölüm Başkanlığı’na ikinci kez seçilen Prof. Dr. Orhan Kural ise, şöyle konuştu:“Bölümümüz, sadece Türkiye’de değil, dünyada da en nitelikli kadroya ve laboratuar imkanlarına sahip tir. Bu yıl bir değerlendirme kuruluşu olan Amerikan ABET Kurumu tarafından en iyi bölüm seçilmiştir. Dünyanın çeşitli ülkelerinden yaklaşık 25 yabancı öğrenci burada öğrenim görmektedir.ABD, Kanada, Yunanistan, Avustralya’dan öğretim üyeleri burada ders vermek için bize başvuruda bulunmaktadır. Endonezya Açe Sultanlığı’nda meydana gelen tsunamide öğretim görevlileri ve öğrenciler hayatını kaybetti. Şimdi Endonezya’dan gelen öğrencileri eğitiyoruz. Yunanistan’a teknoloji satıyoruz. Yerli ve yabancı kurumlarla işbirliği içindeyiz. Cumhuriyetin ilk yıllarında Almanya’ya gidip öğrenim gören gençlerin kuruluşunda rol oynadığı fakülte artık Alman öğrencileri yetiştiriyor. Ülkemizin geleceği madenciliktedir. Türkiye cari açığını ancak madencilikle kapatır.”

İnsansız makinelerKesici kafa üzerine dizilmiş keskilerden oluşan robot makineler, deniz tabanındaki madeni kazacak ve vakum sistemi yardımıyla maden deniz üstündeki gemiye pompalanacak. Çok yüksek basınç altında ve insansız kullanılacak bu makinelerin tasarım parametreleri, seçimi ve üretimkapasitelerinin belirlenmesi, dünyada ilk kez İTÜ Maden Mühendisliği Bölümü’nde Prof. Dr. Nuh Bilgin Başkanlığında, Prof. Dr. Hanifi Çopur ve Doç. Dr. Cemal Balcı’dan oluşan bir ekip tarafından gerçekleştirildi. 1600 metre deniz altından alınan cevher örnekleri İTÜ’ye getirildi, kaya kesme, kaya delme deneylerine tabi tutularak sonuçlar değerlendirildi ve rapor firmaya teslim edildi.