Bravo Abdullah Bey,
Macaristan'daki yaklaşık bir ay önce (4 Ekim 2010) ortaya çıkan bu olayla ilgili olarak, bu forumda kimseden bir yorum gelmemesi üzerine, konuyu sizin ele alarak gündeme getirdiğiniz için size teşekkür etmek isterim. Macaristan'daki olay gerçekten üzerinde durulması gereken bir konu. Olay, maden işletmesi ile ilgisi olmayan bir lokasyonda, boksit cevherinin işlendiği bir tesiste ortaya çıkan ve "kırmızı çamur" havuzunun köşe seddesinin yıkılması sonucu oluşan bir durumdur. Havuzdaki sulu çamurun sel etkisi nedeni ile 9 kişi ölmüş ve yüzlerce kişi hastahanelik olmuştur. Olaydan iki hafta sonra "yeniden devletleştirilen" işletme tekrar üretime alınmış bulunmaktadır.
Olay, tabii ki yakın çevrede, bir büyük ölçekli bir çevresel sorun yaratmıştır. AB Komisyonu'nun inceleme raporu henüz yayınlanmamıştır; ancak, ulaşabildiğim bilgiler ışığında yaptığım inceleme sonuçlarına göre, atık havuzunun yıkılma nedenleri:
1- Çimentolanmış (kesin bilgi yok) termik santral külleri ile inşa edilen seddelerin şev açıları (yıkılan kesimde) 35 ile 45 derece arasındadır. Şev yüksekliği 20 metreden fazladır. Yıkılma, sedde en kesitlerinin daralmakta olduğu, yaklaşık 115 derecelik "içe dönük (Konveks" köşede, artan hidrolik yükler ve boşluk suyu basınçları altında seddenin kesme direncinin azalması nedeni ile ortaya çıkmıştır. Seddenin 70-80 metrelik bir kısmı kesilerek dışarı itilmiştir.
2- Olaydan bir kaç ay önce, yıkılan havuz köşesi yakınlarındaki şevlerde su sızıntılarının olduğu fotograflarla tespit edilmiştir. Şev mansabından su sızıntısı, toprak dolgu barajlar için bir alarm olmasına rağmen, herhangi bir önlem alınmadığı anlaşılmaktadır.
Dolayısı ile, Macaristan'daki bu olay tamamen bir geoteknik tasarım, inşaat ve bakım eksikliği sonucu ortaya çıkmıştır. Olay sonucunda 9 kişi sel etkisi nedeni ile ölmüş, yüzlerce kişi hastahanelik olmuş ve mansaptaki çok geniş bir alan çamurla kaplanmıştır. Havuzun alkali nitelikli sıvısı belirli yerlere, asidik nitelikli jips ve sirke (asetik asit) dökülerek nötrleştirilmeye çalışılmıştır. Fiziksel etkisinin geniş bir alana yayıldığı bu çamur kaçağının yüzey sularına olası etkisi halen takip edilmektedir. Mevcut bilgilere göre, yaklaşık 160 kilometre uzaklıktaki Tuna Nehri'nin su kalitesinde önemli bir olumsuz etki görülmemiştir. Dolayısı ile, bu olay sonucu Tuna Nehri'nin aşağı kesimlerinde ve hele de Karadeniz'de ve de Boğazlarda herhangi bir etkilenme sorunu ortaya çıkmayacaktır (çamurdaki ağır metaller, Tuna boyunca sedimanlarda , en kötü olasılıkla Sırbistan'daki Demirkapı I ve II barajlarında tutulacaktır).
Değişik ölçekte de olsa, benzeri olaylar ülkemizde de ortaya çıkmaktadır... Çok yakın geçmişte Kütahya'daki kül barajı, Divriği'deki, Ordu'daki atık havuzlarının yıkılması,... gibi. Abdullah Bey'in uyarısı yerindedir... "Bundan ders çıkartmalıyız"... Madencilik camiası olarak "proaktif olmalıyız". Ama maalesef, neredeyse anlık gündem değişimleri altında, mesleğimiz için önemli olan konuları unutuyoruz. Hatırlarsanız, Yalova'daki taş ocak izinleri konusunda bir ön çalışma yapılmasını önermiştim 6 ay kadar önce... Konu unutuldu gibi...
Özellikle, atık katıları ile yapılmış 10 metreden yüksek tüm havuz seddelerinin stabilitelerinin irdelenmesinde yarar görürüm. Konuyu gündeme getirdiği için Abdullah Bey'e tekrar teşekkürler.....
Konu ile ilgili olarak, hazırlamış olduğum 15 Ekim tarihli bir bilgi notunu (İngilizce ve yaklaşık 3MB'dir) ilgilenenlere iletebilirim.
Caner Zanbak
MMO 1651
----- Original Message -----From: Abdullah AKÖZELSent: Monday, November 01, 2010 9:43 PMSubject: (MADENCİYİZTR) MACARİSTAN DAKİ ÇEVRE FELAKETİNDEN DERS ÇIKARTMALIYIZ.MACARİSTAN DAKİ ÇEVRE FELAKETİNDEN DERS ÇIKARTMALIYIZ.Macaristan Ajka şehrindeki alüminyum fabrikasında atık göletinin setlerinin yıkılması sonucu meydana gelen çevre felaketinde dokuz kişi ölmüş ve tam bir çevre felaketi yaşanmıştı.Etkileri halen devam eden felaketin nedeni atık göletindeki setin yıkılmasıydı..Türkiye deki durum nedir? diye merak ettim ve buradan uyarmak istedim..Ülkemizde de benzer göletler vardır..Örnek olarak Kütahya, Küre,Gümüşhane,Siirt,Çayeli ni verebiliriz..Peki bu göletler ne kadar sağlamdır..Özellikle kış mevsimi arefesinde göletlerdeki durumun kontrol edilmesinde fayda vardır.Kış mevsiminde yağışlardan dolayı gelecek statik yükler her zaman riski arttıracaktır.Türkiyedeki madencilik aleyhine çalışan lobiler böyle bir kaza eğer bizde olursa (Ki olmasını kimse istemez) çalışmalarını nasıl yoğunlaştıracaklardır düşünsenize, ülkemizdeki madenciliğin ne kadar gerileyeceğini düşünmek bile istemiyorum..Bu lobilerin eline öyle büyük bir koz veririzki zararlarını yıllarca çekeriz..Ayrıca bu işin kesin çözümü bu atıkların susuzlandırılmasıdır. Bu şirketlerin bu konuya yoğunlaşmaları ve atığa attıkları atığı susuzlandırarak riski azaltmaları hem kendileri hemde ülke madenciliği için gereklidir....Kolay gelsin..ABDULLAH AKÖZEL
Aracısız ve ücretsiz ilan portalı(Maden Müh iş ilanları+Madencilikle ilgili tüm ilanlar)Abdullah AKÖZELMaden Yük.Mühendisi0506 427 42 22 aakozel@gmail.com
--
www.madenilan.com (Aracısız ve ücretsiz madencilik ilan portalı)
Grubun sahibiyle iletişim:Maden Yük.Müh. Abdullah AKÖZEL. aakozel@gmail.com 0506 427 42 22
Bu mesajı Google Grupları "MADENCİYİZTR" grubu.na üye olduğunuzdan aldınız.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : madenciyiztr@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin:
madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için,
http://groups.google.com.tr/group/madenciyiztr?hl=tr adresinde bu grubu
ziyaret ediniz.
