Metan gazının hava ile yaptığı ve "grizu" olarak adlandırılan, karışımdaki oranının %5-15'i patlayıcı özelliktedir. En şiddetli patlama, ortamdaki oksijenin tamamen kullanıldığı, %9.5 metan konsantrasyonunda olmaktadır. Metanın yanma ısısı, ısı kaynağına bağlı olarak 650-750°C arasında değişmekte, patlamadan sonra çevrede ısı 1800-2500 ºC'ye çıkmaktadır. Patlamadan sonra ortamın basıncı 9 kat artış göstermekte, bu nedenle de, ardarda gelen patlamalarda ikincil patlama bölgesi daha büyük hasara uğramaktadır (Durucan,1986).
Metan gazının alt patlama sınırı olarak %5 verilse de, maden havasında metanın bu konsantrasyona ulaşmasına hiç bir zaman izin verilmez. Örneğin, Türk Maden Emniyet Nizamnamesine göre; herhangi bir üretim bölgesi hava dönüş yolunda metan konsantrasyonu %1'i, uzun ayakta veya ayak dönüşyolunda %1.5'u aşmamalıdır. Ocak genel havasında metan konsantrasyonu %2 olduğunda ise, ocak terk edilmelidir (İşgücü Eğitim, 1976 ).
Metan patlaması için gerekli ortamdaki kaynak ısı veya kıvılcım ısı, her neyse gerekli miktar 650 - 750°C dir. Sigara ucundaki ateş ısısı nefes çekildiğinde 1000°C ve üzerini görmektedir. Metan ve kapsüler için asıl tehlikeli statik elektrik sürtünme sonucu oluşan örneğin vagonların üzerinde gittiği raylar, halatlar ve dış topraklaması yapılmamış elektrik motorları. Kıyafetten oluşan statik elektrik kapsüller için çok önemli bir risk faktörüdür. Ama metan için ne kadar risk olduğu tartışılır.
5 Şubat 2013 12:06 tarihinde Raif Karvan <raif41@hotmail.com> yazdı:
Metan oranın %4-!4,5 oranında olan ortamda grizu patlaması için bir kıvılcım kaynağı yeterlidir.Bu kaynak statik elektrik olabilir.Bu nedenle grizulu ocaklarda çalışanların antistatik özellikli ayakkabı veya çizme giymeleri,pamuklu iç çamaşır giymeleri gerekmektedir.İş Elbiselerinin antistatik testlerini yaptırabilirsiniz.Raif Karvan
Date: Mon, 4 Feb 2013 17:32:39 +0200
Subject: Re: (MADENCİYİZTR) Yeraltı Ocağı'nda Statik Elektrik Tehlikesi
From: aygunekici@gmail.com
To: madenciyiztr@googlegroups.comStatik elektriğin, patlayabilir orandaki metan gazını patlatabileceği doğrudur. Türkiye’deki duruma baktığımızda mesela Türkiye Taşkömürü Kurumu yeraltında kullanacağı malzemelerin “antistatik” olmasını şart koşmakta ve bunların laboratuvar testlerini kendisi yapmaktadır. Ancak işçilerin antistatik iş elbisesi içine giydikleri kontrol edilememektedir.Ülke genelindeki geçmiş grizu patlamalarının içinde statik elektrikten kaynaklanan bir patlamanın olup olmadığını söylemek ise çok zor.Patlamaların çoğunun ısı kaynağı elektrik donanımlarıdır. Çoğu patlama sonrasında alev sızdırmaz olmayan veya alev sızdırmaz özelliğini kaybetmiş olan elektrik donanımları ya da insana dayalı hatalı elektrik kullanımı uygulamalarına (özellikle kablo ek ve cihaz bağlantılarında) rastlandığından statik elektrik konusuna sıra gelmemektedir.
Aygün EKİCİ
Maden Mühendisi
İş Güvenliği Uzmanı (A)
4 Şubat 2013 09:59 tarihinde Bülent Bayraktaroglu <bayraktaro505@hotmail.com> yazdı:
Arkadaşlar;Dün akşam "Da Vinci Learning" kanalında Almanya'daki yeraltı kömür ocağı ile ilgili bir Video vardı. İşçiler, yeraltına inmeden önce İş Elbisesi olarak "Statik Elektrik tehlikesi'ne karşı, yalıtkan pamuklu kıyafetler giyiyordu." Türkiye'de bunun örneklerini gezdiğim ve çalıştığım ocaklarda görmedim. Maden Mühendisleri Odası'nın yaptığı denetimlerde de, bu konudan hiç bahsedilmemişti. Acaba; yeraltında grizu olayı olan kömür ocaklarında patlamanın bir sebebi de işçilerin giydikleri kıyafet nedeniyle patlama olmuş olabilir mi ? Hiç bu konuda örnekler var mı ? Bu uygulamayı yapan ocaklar var mı ?SaygılarımlaBülent BAYRAKTAROĞLUMaden Yük. Müh.Detam Şirketler Topluluğu
--
--
www.madenilan.com (Aracısız ve ücretsiz madencilik ilan portalı)
Grubun sahibiyle iletişim:Maden Yük.Müh. Abdullah AKÖZEL. aakozel@gmail.com 0506 427 42 22
Bu mesajı Google Grupları "MADENCİYİZTR" grubu.na üye olduğunuzdan aldınız.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : madenciyiztr@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin:
madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için,
http://groups.google.com.tr/group/madenciyiztr?hl=tr adresinde bu grubu
ziyaret ediniz.
---
Bu e-postayı Google Grupları'ndaki "MADENCİYİZTR" adlı gruba abone olduğunuz için aldınız.
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
Daha fazla seçenek için, https://groups.google.com/groups/opt_out adresiniz ziyaret edin.
--
--
www.madenilan.com (Aracısız ve ücretsiz madencilik ilan portalı)
Grubun sahibiyle iletişim:Maden Yük.Müh. Abdullah AKÖZEL. aakozel@gmail.com 0506 427 42 22
Bu mesajı Google Grupları "MADENCİYİZTR" grubu.na üye olduğunuzdan aldınız.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : madenciyiztr@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin:
madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için,
http://groups.google.com.tr/group/madenciyiztr?hl=tr adresinde bu grubu
ziyaret ediniz.
---
Bu e-postayı Google Grupları'ndaki "MADENCİYİZTR" adlı gruba abone olduğunuz için aldınız.
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
Daha fazla seçenek için, https://groups.google.com/groups/opt_out adresiniz ziyaret edin.
--
--
www.madenilan.com (Aracısız ve ücretsiz madencilik ilan portalı)
Grubun sahibiyle iletişim:Maden Yük.Müh. Abdullah AKÖZEL. aakozel@gmail.com 0506 427 42 22
Bu mesajı Google Grupları "MADENCİYİZTR" grubu.na üye olduğunuzdan aldınız.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : madenciyiztr@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin:
madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için,
http://groups.google.com.tr/group/madenciyiztr?hl=tr adresinde bu grubu
ziyaret ediniz.
---
Bu e-postayı Google Grupları'ndaki "MADENCİYİZTR" adlı gruba abone olduğunuz için aldınız.
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
Daha fazla seçenek için, https://groups.google.com/groups/opt_out adresiniz ziyaret edin.
--
mehmet gülseven --
--
www.madenilan.com (Aracısız ve ücretsiz madencilik ilan portalı)
Grubun sahibiyle iletişim:Maden Yük.Müh. Abdullah AKÖZEL. aakozel@gmail.com 0506 427 42 22
Bu mesajı Google Grupları "MADENCİYİZTR" grubu.na üye olduğunuzdan aldınız.
Bu gruba posta göndermek için , mail atın : madenciyiztr@googlegroups.com
Bu gruba üyeliğinizi sonlandırmak için şu adrese e-posta gönderin:
madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com
Daha fazla seçenek için,
http://groups.google.com.tr/group/madenciyiztr?hl=tr adresinde bu grubu
ziyaret ediniz.
---
Bu e-postayı Google Grupları'ndaki "MADENCİYİZTR" adlı gruba abone olduğunuz için aldınız.
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için madenciyiztr+unsubscribe@googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
Daha fazla seçenek için, https://groups.google.com/groups/opt_out adresiniz ziyaret edin.
